ปัจจุบันเครื่องไม้ เครื่องมือทางการแพทย์มีการพัฒนาไปอย่างรวดเร็วทำให้สามารถตรวจรักษาโรคต่างๆได้ถูกต้องและแม่นยำมากยิ่งขึ้น อย่างเช่น การเอกซเรย์, การอัลตร้าซาวนด์ เป็นต้น ซึ่งวันนี้เราจะมาดูกันว่าอัลตร้าซาวด์มีประโยชน์ในการช่วยตรวจรักษาโรคอย่างไรบ้าง
อัลตร้าซาวด์ (Ultrasound) หรือวิธีการตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูงเป็นการตรวจที่ไม่มีอันตรายต่อผู้ที่ได้รับการตรวจเพราะเป็นการใช้คลื่นเสียงความถี่สูงซึ่งมีความปลอดภัยเป็นอน่างมาก ดังนั้นการตรวจอัลตร้าซาวด์จึงมักนิยมใช้ตรวจในสตรีที่ตั้งครรภ์เพื่อดูภาพความสมบูรณ์ของทารกที่อยู่ภายในครรภ์ ซึ่งในการใช้คลื่นเสียงความถี่สูงสามารถแบ่งการออกได้เป็น 2 ประเภท คือ ใช้เพื่อการวินิจฉัย และ เพื่อการรักษา
การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงเพื่อการวินิจฉัย (Diagnostic ultrasound หรือ sonography หรือ ultrasonography) เป็นการนำคลื่นเสียงมาสร้างภาพของอวัยวะรวมทั้งโครงสร้างภายในของร่างกายเพื่อช่วยในการวินิจฉัยภาวะทางการแพทย์ ภาพที่ถูกสร้างขึ้นมาจากการตรวจนั้นจะถูกเรียกว่า sonograms ส่วนขั้นตอนการตรวจผู้ที่รับการตรวจจะนอนอยู่บนโต๊ะตรวจโดยให้ส่วนของร่างกายที่ต้องการจะตรวจเห็นได้เด่นชัดขึ้น หลังจากนั้นแพทย์หรือนักเทคนิคจะทาเจลตรงจุดที่จะตรวจเพื่อช่วยส่งคลื่นเสียงผ่านเข้าสู่ผิวหนังบริเวณที่ต้องการจะให้แสดงภาพ ก่อนที่จะนำเครื่องมือ transducer วางลงไปบนผิวหนังที่มีการทาเจลไว้แล้ว เครื่องมือนี้ก็จะส่งคลื่นเสียงความถี่สูงสะท้อนเนื้อเยื่อและอวัยวะกลับออกมา คลื่นจะวิเคราะห์สะท้อนและแปลงมาเป็นภาพแสดงบนหน้าจอ แพทย์ก็จะนำภาพที่ได้มาใช้ในการวินิจฉัยโรคเพื่อหาทางรักษา อาทิเช่น
- ประเมินพร้อมระบุสาเหตุของอาการปวด บวม และการติดเชื้อ
- ตรวจหาเนื้องอก
- ช่วยในการทำหัตถการที่อันตราย เช่น การใช้เข็มเจาะตัดชิ้นเนื้อและการใช้ยาสลบที่ต้องใช้เข็ม
- ตรวจหาความผิดปกติของทารกตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา
การใช้คลื่นเสียงความถี่สูงในการรักษา หากใช้วิธีนี้จะเป็นการใช้คลื่นเสียงความถี่สูงเพื่อเปลี่ยนแปลงหรือเข้าไปทำลายเนื้อเยื่อ วิธีการนี้มีความหลากหลายขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ที่ต้องการใช้รักษาเป็นสำคัญ ซึ่งการที่เลือกใช้วิธีนี้รักษา ประกอบด้วย
- สลายนิ่วขนาดใหญ่ทั้งที่อยู่ในไตและในถุงน้ำดี
- ทำลายเนื้องอกในมดลูกที่ไม่ใช่เซลล์มะเร็ง
- ทำความสะอาดฟัน
- สลายต้อกระจกในดวงตา
- นำมาใช้ในการทำกายภาพบำบัด (สามรถเข้าไปช่วยยืดเส้นเอ็น ยืดกล้มเนื้อ และเนื้อเยื่ออื่นๆ) เช่น โรคเอ็นอักเสบ
- การรักษาเนื้องอกและถุงน้ำต่างๆ
- เข้าไปกระตุ้นการเจริญเติบโตของกระดูก เพื่อช่วยรักษาในกรณีที่กระดูกหัก
- สามารใช้หยุดเลือดในขณะผ่าตัดหรือตัดเนื้อเยื่อได้
นอกจากนั้นการใช้คลื่นเสียงความถี่สูงยังใช้เพื่อช่วยระบุตำแห่งระหว่างการให้ยาในเนื้อเยื่อบางชนิดได้อีกด้วยคะ
